سایه‌‌آنلاین؛ این‌روزها رایانه‌ها کاربردهای بی‌شماری دارند؛ اما شکل‌گیریِ اولیه‌شان برای کارزارهای عددی درنظر گرفته شده بود. در سال ۱۸۸۰، «ایالات‌متحده» آن‌قدر وسیع و پرجمعیت شده بود که شمارش نتایج سرشماریِ این‌کشور، بیش از هفت‌سال طول کشید! دولت، به روشی «بهتر» نیاز داشت. این، منجر به ایجاد اولین رایانه‌های پانچ کارت شد که کل فضای اتاق‌ها را اِشغال می‌کردند. بسیاری از نوآوری‌ها بعداً و اکنون (رایانه‌هایی که از آن‌ها استفاده می‌کنیم؛ و ازجمله تلفن‌های هوشمند) قدرتمندتر از آن ابزارهای غول‌پیکرِ سابق بوده و نقشی کتمان‌نشدنی در زندگیِ ما دارند. دراینجا ۱۰ دلیل برای اهمیت «رایانه‌ها» در زندگیِ بشر امروز، به‌روایتِ سایت TIS آورده شده است.
- بهبود یادگیری با کامپیوتر
درمورد استفاده از رایانه و دانش‌آموزان (به‌ویژه جوانان) بحث‌های متعددی هست؛ اما شواهدی وجود دارد که این ابزار می‌توانند یادگیری را بهبود بخشند. یک دلیلش می‌تواند این‌باشدکه دانش‌آموزان، بیشتر با کامپیوتر درگیر شده‌اند. یادگیریِ مستقل، همکاری با معلمان و سایر دانش‌آموزان و استفاده از فناوری‌های جدیدتر، آسان‌تر است. همچنین تعداد زیادی از منابع آنلاین وجود دارد که رایانه‌ها دسترسی به آن‌ها را امکان‌پذیر می‌کنند. در گذشته، دانش‌آموزان نیاز داشتند ساعت‌ها را در کتابخانه بگذرانند و کتاب‌ها و منابع چاپی را بررسی کنند. اکنون، دانش‌آموزان با لپ‌تاپ می‌توانند در هرجایی کار کنند و به‌راحتی، به حجم عظیمی از تحقیقات دسترسی داشته باشند.
- جهانِ بدون کامپیوتر؛ جهانِ بدون اینترنت
اینترنت دراصل، یک شبکه کامپیوتریِ جهانی‌ست. بدون رایانه، اینترنت نیز راهی برای حضور ندارد و ما هم امکانی برای دسترسی به اطلاعاتِ آن نخواهیم داشت. سال ۱۹۸۳ «تولد» رسمی اینترنت است و قبل‌ازآن، رایانه‌ها هیچ راه استانداردی برای برقراری ارتباط با یکدیگر نداشتند. علیرغم سن نسبتاً جوان این پدیده؛ دست‌کم‌گرفتن اهمیت اینترنت در تاریخ بشر دشوار است.
- ایجاد تحول در نحوه ارتباطات
اینترنت و کامپیوتر «باهم» نحوه ارتباط ما را تغییر دادند. خواه ایمیل، رسانه‌های اجتماعی، تماس‌های ویدئویی یا پیامک باشد، رایانه‌ها و تلفن‌های هوشمند ارتباطات را سرعت بخشیده و اجازه می‌دهند با مردم در سراسر جهان صحبت کنیم. استفاده از رایانه همچنین نحوه صحبت ما را تغییر داده و منجر به ایجاد اصطلاحاتِ اختصاریِ و کلمات جدید شده. بدون کامپیوتر، واژگان ما بسیارمتفاوت به‌نظر می‌رسد.
- زیروروکردنِ جهانِ سرگرمی
این ابزار، نوآوری در فیلم، موزیک، گیم و … را تسهیل کرده‌اند. به‌لطف ارائه‌دهندگان خدمات ویدئویی مانند «نتفلیکس»، مردم می‌توانند فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی بی‌شماری را تقریباً از هرکجا تماشا کنند. انیماتورها و سایرِ تولیدکنندگان محتوا، از رایانه برای ساختن جهان‌های غنی و اصلی استفاده می‌کنند. ازطریق وب‌سایت‌ها، سرویس‌های پخش آنلاین و دستگاه‌های ذخیره‌سازی، نحوه دسترسی به موزیک نیز تغییر کرده است. از بسیاری جهات، رایانه‌ها سرگرمی را غیرمتمرکز؛ و آن‌را دردسترس‌تر کرده‌اند.
- خلق یک رشته علمیِ پرسود
رایانه‌ها به‌دلیل فرصت‌های شغلی که فراهم می‌کنند، مهم‌اند. این یک صنعت به‌سرعت درحال‌رشد با مهارت‌هایی متنوع بوده که در زمینه‌های مختلف قابل‌استفاده است. افرادِ دارایِ مدرک علوم کامپیوتر، گزینه‌های متعددی دارند و بعضاً حقوق بیشتری نسبت به سایر رشته‌ها دریافت کنند. آن‌ها همچنین بسیار موردتقاضا بوده و به شما قدرت چانه‌زنیِ بیشتری در مذاکرات حقوق و دستمزد و حتی شرایطِ شغلی می‌دهد.
- سرعت‌بخشیِ به فرایند تولید واکسن
واکسن‌ها یکی از مؤثرترین ابزارهای جهان درمبارزه‌با بیماری‌های جدی هستند. کامپیوترها می‌توانند دراین‌زمینه نیز کمک‌کننده باشند؛ مثلاً تیمی در دانشگاه «بریستول» کلاس جدیدی از واکسن‌هایی به‌نام ADDomer را توسعه دادند. دراین‌ابداع، قسمت‌های بی‌ضررِ یک ویروس، به یک ذره مصنوعی اضافه می‌شود و سیستم ایمنی را فریب داده و باعث ایجاد آنتی‌بادی می‌شود. واکسن ADDOmer می‌تواند سریع‌تر از یک واکسن سُنتی تولید شود. چه‌چیزی این نوآوری را ممکن کرد؟ تواناییِ مدیریت و انتقال مقادیر زیادی داده ازطریق محاسبات ابری، با حجم بالا.
- کمک به یافتن راه‌های درمانی
به‌گفته سازمان جهانی بهداشت؛ سرطان، عامل اصلی مرگ‌ومیر است و در سال ۲۰۲۰، جانِ حدود ۱۰میلیون‌نفر را گرفت. دانشمندان، خستگی‌ناپذیر برای یافتن درمان تلاش می‌کنند. بدون دانشمندان، کامپیوترها و علمِ داده، «تحقیقات سرطان» آن‌طورکه ما می‌دانیم، وجود نداشت. صرفاً داده‌های زیادی برای مرتب‌سازی وجود دارد. رایانه‌ها همچنین میزبان ابزارهای توالی‌یابی DNA هستند که به محققان کمک می‌کند تا بفهمند چه‌چیزی باعث سرطان می‌شود و انواعِ مختلفِ آن، چگونه پیشرفت می‌کنند. مدل‌های کامپیوتری حتی می‌توانند شبیه‌سازی سرطان‌ها را آزمایش کنند تا اثرات داروهای مختلف را ببینند.
- همراهیِ بشر در کشف اسرار فضا
اکتشافات فضایی باعث نوآوری‌های بسیار شده و اگر انسان‌ها به‌سمت ستارگان جذب نمی‌شدند، این‌احتمال وجود داشت که رایانه‌های ما نیز شبیه آنچه امروز هست، نباشند. در دهه ۱۹۶۰، الهام‌بخش فنی برای اینترنت به‌نامِ ARPANET ایجاد شد که شبکه‌ای از کامپیوترها بود. امروزه البته دانشمندان از کامپیوترها برای جمع‌آوری و پردازش داده‌ها، طراحی فضاپیماها، برنامه‌ریزی مأموریت‌ها و … استفاده می‌کنند. اگر بتوانیم به «مریخ» یا فراترازآن برسیم، قطعاً به‌خاطر رایانه‌هاست.
- پرچم‌داریِ پیشرفت در زمینه‌های مختلف
درمورد نقش رایانه‌ها در زمینه‌هایی مانند سرگرمی، واکسن‌ها، درمان سرطان و فضا صحبت کرده‌ایم؛ اما حقیقت اینکه رایانه‌ها در هر زمینه‌ای مهم هستند. مؤسسات مالی، بیمارستان‌ها، سازمان‌های دولتی، مدارس و … همگی از رایانه استفاده می‌کنند. نرم‌افزارها و سیستم‌های جدید و بهبودیافته بهره‌وری را افزایش و «مشغله کاری» را کاهش می‌دهند که به مؤسسات اجازه «پیشرفت» می‌دهد. بدون کامپیوتر، جهان بسیار کندتر حرکت می‌کرد و اشتباهات بیشتری وجود داشت.
- عاملی مؤثر در کاهش فقر
تحقیقات زیادی درمورداینکه چگونه فناوری (که شامل رایانه‌ها می‌شود) می‌تواند فقر را کاهش دهد، وجود دارد. دسترسی به اینترنت، تلفن‌های هوشمند، نرم‌افزارهای خاص و … می‌تواند به مناطق فقیر درزمینه تحصیل، شغل و فعالیت کمک کند. حال، نوآوری‌هایی مانند «بلاکچین» و «هوش مصنوعی» فرصت‌های جدیدی را می‌گشایند و بهره‌وری را افزایش می‌دهند؛ اما اگر تنها به مناطق ثروتمند محدود شوند، می‌توانند «نابرابری‌‌ها» را افزایش دهند. نهاد‌هایی نظیرِ «سازمان ملل متحد» درمورد «شکاف دیجیتالی» تحقیق؛ و جامعه بین‌المللی را تشویق می‌کنند تا دراین‌زمینه قدم بگذارد.
مصطفی رفعت
